ધરતીના બે મિત્રો બહુ જલ્દી આકાશમાં એકબીજાના પડોશી બનવાના છે. જો બધું યોગ્ય રહેશે તો ભારત અને રશિયા ચંદ્ર પર એકબીજાના પાડોશી હશે. હા, જ્યારે ભારતનું ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર પગ મુકવાથી થોડાક જ ડગલાં દૂર છે, ત્યારે રશિયાએ પણ 47 વર્ષ પછી તેનું ચંદ્ર મિશન લોન્ચ કર્યું છે અને લગભગ તે જ સમયે ભારતના ચંદ્રયાન-3ની જેમ જ રશિયાનું લુના-25 પણ ચંદ્ર પર પગ મુકી શકે છે. ચંદ્ર.
હકીકતમાં, ભારત દ્વારા લોન્ચ કરાયેલ ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન 3ના લગભગ એક મહિના બાદ એટલે કે શુક્રવારે રશિયાએ તેનું ચંદ્ર મિશન લુના-25 લોન્ચ કર્યું છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ભારતનું ચંદ્રયાન-3 અને રશિયાનું લુના-25 લગભગ એક જ સમયે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર અથવા તેનાથી થોડે આગળ ઉતરશે. જોકે, ચંદ્ર પર કોણ પહેલું પગ મૂકશે તે અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. જ્યારે ઘણા દેશો તેને સ્પર્ધા તરીકે જોઈ રહ્યા છે. તે જ સમયે, રશિયન સ્પેસ એજન્સીએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેની કોઈ સાથે કોઈ સ્પર્ધા નથી. તો ચાલો જાણીએ ભારતના મિશન ચંદ્રયાન-3 અને રશિયાના મિશન મૂન લુના-25 વિશે 10 પોઈન્ટમાં.
લુના-25 લેન્ડરને શુક્રવારે 11 ઓગસ્ટના રોજ સવારે 4.40 કલાકે રશિયાના વોસ્ટોની કોસ્મોડ્રોમથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, ભારતના ISRO એ 14 જુલાઈના રોજ ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ કર્યું હતું.
રશિયાનું લુના-25 લેન્ડર ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરશે. આ સાથે જ ચંદ્રયાન-3ને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતારવાનું લક્ષ્ય પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. વર્ષ 2018માં નાસાએ કહ્યું હતું કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પાણી છે. Luna-25 પાસે રોવર અને લેન્ડર છે. તેનું લેન્ડર લગભગ 800 કિલો છે.
એવી અપેક્ષા છે કે 21 કે 22 ઓગસ્ટે રશિયાનું લુના-25 ચંદ્ર પર ઉતરશે. જ્યારે ભારતનું ચંદ્રયાન-3 23 ઓગસ્ટે ઉતરશે. લુના-25 અને ચંદ્રયાન-3નો ઉતરાણનો સમય લગભગ એકસરખો રહેશે. લુના થોડા કલાકો પહેલા ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરી શકે છે.
આ પહેલા રશિયાએ લગભગ 47 વર્ષ પહેલા એટલે કે 1976માં ચંદ્ર પર લુના-24 લેન્ડ કર્યું હતું. તે જ સમયે, ભારત સતત ત્રીજી વખત ચંદ્ર પર ઉતરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. ચંદ્રયાન-3 પહેલા ચંદ્રયાન-2 લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે આ મિશન નિષ્ફળ રહ્યું હતું.
જણાવી દઈએ કે દુનિયામાં અત્યાર સુધી જેટલા પણ ચંદ્ર મિશન થયા છે તે ચંદ્રના વિષુવવૃત્ત પર પહોંચ્યા છે. પરંતુ જો લુના-25 અથવા ચંદ્રયાન-3 સફળ થાય છે, તો તે પ્રથમ વખત બનશે જ્યારે કોઈ દેશ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરશે.
લુના-25 સોફ્ટ લેન્ડિંગની પ્રેક્ટિસ કરશે. લેન્ડરમાં એક ખાસ ઉપકરણ છે, જે સપાટીના 6 ઇંચ ખોદશે. લુના-25 પથ્થર અને માટીના નમૂના એકત્ર કરશે. આનાથી થીજી ગયેલા પાણીની શોધ થઈ શકે છે. રશિયાનો ઉદ્દેશ્ય એ છે કે ભવિષ્યમાં જ્યારે પણ મનુષ્ય ચંદ્ર પર પોતાનો આધાર બનાવશે ત્યારે તેમને પાણીની કોઈ સમસ્યા ન થવી જોઈએ.
ભારતીય સ્પેસ એજન્સી ISRO એ રશિયન સ્પેસ એજન્સી રોસકોસમોસને Luna-25ના લોન્ચિંગ પર અભિનંદન પાઠવ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે Roscosmos એ કહ્યું કે અમે કોઈ દેશ કે સ્પેસ એજન્સી સાથે સ્પર્ધા નથી કરી રહ્યા. અમારા ઉતરાણ પણ અલગ છે. અમે ન તો ભારત કે અન્ય દેશના મૂન મિશન સાથે ટક્કર કરીશું અને ન તો કોઈના રસ્તામાં આવીશું.
તમને જણાવી દઈએ કે લુના-25 મિશન 1990માં શરૂ થયું હતું. પરંતુ તે હવે પૂર્ણ થવાનું છે. રશિયાએ આ મિશન માટે જાપાનીઝ સ્પેસ એજન્સીને સાથે લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પરંતુ જાપાને ના પાડી. ત્યારબાદ તેણે ઈસરોને મદદ કરવા અપીલ કરી. પરંતુ તે કામમાં આવ્યું ન હતું. આ પછી રશિયાએ પોતાનું રોબોટિક લેન્ડર બનાવવાની યોજના બનાવી.
તમને જણાવી દઈએ કે રશિયન સ્પેસ એજન્સી પહેલા વર્ષે ઓક્ટોબર 2021માં Luna-25 લોન્ચ કરવા માંગતી હતી. પરંતુ આમાં લગભગ બે વર્ષનો વિલંબ થયો છે. લુના-25 સાથે, યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી પાયલટ-ડી નેવિગેશન કેમેરાનું પરીક્ષણ કરવા માંગતી હતી. પરંતુ યુક્રેન પરના હુમલાને કારણે બંને સ્પેસ એજન્સીઓએ સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા.
Soyuz-2.1B/ ફ્રિગેટ રોકેટનો ઉપયોગ લુનામાં થયો હતો. લોન્ચિંગ સમયે નજીકના એક આખા ગામને ખાલી કરાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યાંના લોકોને સલામત સ્થળે મોકલવામાં આવ્યા હતા. કારણ કે રોકેટનો નીચેનો ભાગ તે જગ્યાએ પડી શક્યો હોત.
