મેસેજિંગ એપ્સ માટે નવા કથિત નિયમો
એવું પહેલીવાર બન્યું છે કે સરકારે મેસેજિંગ એપ્સને એવા કડક નિયમો હેઠળ લાવી છે, જે અત્યાર સુધી માત્ર ટેલિકોમ સેવાઓ, બેન્કિંગ અને UPI એપ્સ પર જ લાગુ થતા હતા.
દેશમાં સાયબર સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે સરકારે મેસેજિંગ એપ્સ પર અત્યાર સુધીનો સૌથી કડક નિયમ લાગુ કરી દીધો છે. દૂરસંચાર વિભાગ (DoT) એ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે હવે WhatsApp હોય, Telegram હોય કે અન્ય કોઈ મેસેજિંગ સર્વિસ, કોઈ પણ એપ SIM વગર ફોનમાં ચાલી શકશે નહીં. એટલે કે, જે નંબર પર તમારી એપ રજિસ્ટર થયેલી છે, તે જ SIM દરેક સમયે ફોનમાં હાજર હોવું જોઈએ, નહીં તો એપ આપોઆપ બંધ થઈ જશે.
શા માટે આ નિયમ જરૂર પડી ?
DoT એ તપાસમાં જોયું કે મોટાભાગની મેસેજિંગ એપ્સ એકવાર ઇન્સ્ટોલ કરતી વખતે મોબાઇલ નંબરનું વેરિફિકેશન (ચકાસણી) જરૂર કરે છે, પરંતુ ત્યાર પછી SIM કાઢી નાખવા, બદલવા અથવા બંધ થવા છતાં પણ એપ સામાન્ય રીતે ચાલુ રહે છે. આ જ બેદરકારી વિદેશમાં બેઠેલા સાયબર ગુનેગારો માટે મોટી તક બની ગઈ હતી. તેઓ ભારતીય નંબરો પર રજિસ્ટર કરેલી એપ્સનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા, જ્યારે તે નંબરની SIM ભારતમાં ફોનમાં હાજર પણ નહોતી. સરકારના મતે, આ ડિજિટલ સુરક્ષા માટે ગંભીર ખતરો છે, કારણ કે મેસેજિંગ એપ્સ આજે સંવેદનશીલ માહિતી, OTP, બેન્કિંગ એલર્ટ, બિઝનેસ કોમ્યુનિકેશન અને ઓફિશિયલ વાતચીતનું મોટું માધ્યમ બની ચૂકી છે.
સરળ ભાષામાં સમજો
* જે નંબરથી એપ રજિસ્ટર છે, હવે ફોનમાં તે જ SIM હોવું ફરજિયાત હશે.
* જો SIM કાઢી નાખવામાં આવશે અથવા બંધ થઈ જશે, તો એપ તરત જ બંધ થઈ જશે.
* ખોટા લોકેશન/વિદેશમાંથી SIM-લેસ એક્સેસ થશે તો સીધું એકાઉન્ટ બ્લોક થશે.
* આ પગલાથી સરકારે એ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે જે ઓળખથી એપ ચાલે છે, તેની વાસ્તવિકતા દરેક સમયે પ્રમાણિત રહે.
WhatsApp Web અને Telegram Web પર પણ કડક દેખરેખ રાખવામાં આવશે. નવા આદેશમાં વેબ વર્ઝનને લઈને પણ મોટો ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. હવે તમામ વેબ-આધારિત લોગિન, જેમ કે WhatsApp Web દર 6 કલાકે ઓટો-લોગઆઉટ થશે. યુઝરને ફરીથી QR કોડથી લોગિન કરવું પડશે, જેથી છોડેલા બ્રાઉઝર સેશનનો ખોટો ઉપયોગ અટકાવી શકાય.
કંપનીઓને 90 દિવસની સમય-મર્યાદા
DoT એ તમામ એપ સેવા પ્રદાતાઓને 90 દિવસની અંદર SIM-બાઇન્ડિંગ લાગુ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આ પછી 120 દિવસની અંદર કંપનીઓએ સરકારને રિપોર્ટ આપવો પડશે કે તેમણે દિશા-નિર્દેશો સંપૂર્ણપણે લાગુ કરી દીધા છે.
સરકારનું માનવું છે કે ડિજિટલ કોમ્યુનિકેશન હવે બેન્કિંગ જેટલું સંવેદનશીલ બની ચૂક્યું છે. તેથી, ઓળખ એટલે કે મોબાઇલ નંબર અને એકાઉન્ટને હવે એકબીજા સાથે દરેક સમયે જોડી રાખવું જરૂરી છે.
તમારા માટે એક નોંધ : કૃપા કરીને ધ્યાન રાખો કે આ નિયમ વિશેની સત્તાવાર પુષ્ટિ હજી સુધી સરકાર તરફથી જાહેર કરવામાં આવી નથી. આ માહિતી કોઈ સમાચાર રિપોર્ટ અથવા અનૌપચારિક સ્ત્રોતમાંથી હોઈ શકે છે અને તે સંપૂર્ણપણે સાચી ન પણ હોઈ શકે