Health Care : ઘણા વર્ષો પહેલા, જ્યારે આધુનિક તબીબી પરીક્ષણો ઉપલબ્ધ નહોતા, ત્યારે ડોકટરો વ્યક્તિની જીભ, ગળું, આંખો, નખ, પેશાબ અને મળની તપાસ કરીને બીમારીનું નિદાન કરતા હતા. શરીરમાં કોઈ રોગ થાય ત્યારે આ વિસ્તારોમાં ફેરફારો નોંધનીય બને છે. જોકે આજે અદ્યતન પરીક્ષણો ઉપલબ્ધ છે, તમારે હજુ પણ નિયમિતપણે તમારી જીભ, ગળું અને નખ તપાસવા જોઈએ. ક્યારેક, જીભ સફેદ, લાલ, અથવા વાદળી થઈ જાય છે, અથવા ક્યારેક, જીભ પર પીળા ફોલ્લીઓ દેખાય છે. આ શરીરમાં થતા કેટલાક ફેરફારોનો સંકેત હોઈ શકે છે. આયુર્વેદમાં, જીભનો રંગ બદલવો એ પોષણની ઉણપ અને રોગોનું લક્ષણ માનવામાં આવે છે.
આયુર્વેદિક ડૉક્ટર આચાર્ય મનીષે ફેસબુક પર એક પોસ્ટ શેર કરી છે જેમાં જીભના રંગની તપાસ કરીને બીમારીઓનું નિદાન કેવી રીતે કરવું તે સમજાવવામાં આવ્યું છે. પીળી, લાલ, વાદળી અથવા નિસ્તેજ જીભ લીવર, કિડની, પાચન અને પિત્તાશય સંબંધિત સમસ્યાઓ સૂચવી શકે છે. આને ગંભીરતાથી લેવું જોઈએ.
સફેદ જીભ – જો તમારી જીભ ખૂબ સફેદ થઈ રહી છે, તો તે આંતરડાના નબળા કાર્ય, ગેસ, પેટનું ફૂલવું, એસિડિટી, કફમાં વધારો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિનો સંકેત હોઈ શકે છે. જો તમારી જીભ ખૂબ જ નિસ્તેજ કે સફેદ દેખાય છે, તો તે એનિમિયા અને ઓછા હિમોગ્લોબિનને કારણે પણ હોઈ શકે છે.
આનો સામનો કરવા માટે, સવારે પલાળેલા અંજીર અને થોડો ગોળ જેવા ફાઇબરયુક્ત ખોરાક ખાઓ. આ લોહીમાં આયર્ન વધારશે અને જીભનો કુદરતી રંગ પાછો આપશે.
જાડી જીભ – જો જીભ જાડી થઈ રહી હોય, તો તે ફેટી લીવરની શરૂઆત હોઈ શકે છે. આ આંતરડામાં સંચિત ઝેરી તત્વોને કારણે પણ થઈ શકે છે. જો જીભ જાડી લાગે, તો ડૉક્ટરની સલાહ લો.
કાપેલી ધારવાળી પાતળી જીભ – આ કિડની નિષ્ફળતાને કારણે હોઈ શકે છે. કિડનીમાં પથરીના કારણે જીભ પાતળી અને બાજુઓ પર કાપેલી દેખાઈ શકે છે, જેનાથી કિડની સંબંધિત સમસ્યા થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
વાદળી અને જાંબલી રેખાઓ – જીભ પર વાદળી અને જાંબલી રેખાઓ પિત્તાશયમાં પથરી અથવા લીવર બ્લોકેજના લક્ષણો છે. આ એક સંકેત છે કે લીવરમાં ઝેર એકઠા થઈ રહ્યા છે. તે લીવર સંબંધિત રોગોનું એક મુખ્ય પ્રારંભિક લક્ષણ છે અને નબળા રક્ત પરિભ્રમણનું પણ સંકેત છે. આ જીભ સુધી અપૂરતા ઓક્સિજન પહોંચવા અને વધતા તણાવને કારણે થઈ શકે છે. આનો સામનો કરવા માટે, દરરોજ અનુલોમ-વિલોમ અને પ્રાણાયામનો અભ્યાસ કરો અને રાત્રે હળદરવાળું દૂધ પીવો.
લાલ અને સોજો જીભ – જો જીભ વધુ પડતી લાલ દેખાય છે, તો તે શરીરમાં ચેપને કારણે હોઈ શકે છે. તે શરીરની ગરમીમાં વધારો, તાવ, સોજો અને પિત્તમાં વધારો થવાનો સંકેત છે.
આગળ લાલ જીભ – જો જીભ ટોચ અને બાજુઓ પર વધુ પડતી લાલ દેખાય છે, તો તે માનસિક તણાવને કારણે હોઈ શકે છે. આ હૃદય અથવા હોર્મોનલ ફેરફારોનું પણ સંકેત હોઈ શકે છે. તેથી, તમારા મનને શાંત કરો અને તણાવ ટાળો.
પીળી જીભ – જો જીભ થોડી પીળી દેખાય છે, તો તે શરીરમાં પિત્તના વિકારમાં વધારો થવાની નિશાની છે. આ એસિડિટી અથવા પિત્તના રસના અસંતુલનને કારણે પણ થઈ શકે છે. આ માટે, ખાધા પછી 5 તુલસીના પાન અને 1 એલચી ચાવો. આ પિત્તને શાંત કરશે અને પાચનમાં સુધારો કરશે.
ગુલાબી જીભ – જો તમારી જીભ ગુલાબી છે, તો તે તમારા સ્વાસ્થ્યની નિશાની છે. ગુલાબી જીભનો અર્થ છે કે તમારું પાચન સારું છે. શરીરના બધા દોષો સંતુલિત છે. આનો અર્થ છે કે તમે યોગ્ય આહાર અને જીવનશૈલી અપનાવી રહ્યા છો.
જીભ કેવી રીતે સાફ કરવી – જીભ સાફ કરવા માટે, સવારે દાંતની સાથે તેને પણ સાફ કરો. ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક ખાઓ. 1 ગ્લાસ નવશેકું પાણી પીઓ. ત્રિફળા અને અજમાનું સેવન કરો. રાત્રે મોડી ખાવાની આદત તરત જ છોડી દો.