ગુજરાતઃ પ્રથમ તબક્કામાં ગયા વખત કરતાં 8 ટકા ઓછું મતદાન, જાણો શું કહે છે સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છનો ટ્રેન્ડ

ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં 19 જિલ્લાની 89 બેઠકો પર મતદાન થયું હતું, જેમાં 788 ઉમેદવારોનું ભાવિ EVM મશીનમાં સીલ થઈ ગયું છે. ગુરુવારે પ્રથમ તબક્કામાં મતદારોનો ઉત્સાહ છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી જેવો જોવા મળ્યો ન હતો. પ્રથમ તબક્કાની 89 બેઠકો પર 60.20 ટકા મતદાન થયું હતું, જ્યારે 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આ બેઠકો પર 68 ટકા મતદાન થયું હતું.

ગુજરાત ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ અને દક્ષિણ ગુજરાતના જિલ્લાઓના મતદાનના વલણ પર નજર કરીએ તો ગત ચૂંટણી કરતાં આ વખતે લગભગ આઠ ટકા મતદાન ઘટ્યું છે. 2012ની ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પ્રથમ તબક્કામાં 70.75 ટકા મતદાન થયું હતું. આ રીતે, છેલ્લી બે ચૂંટણીની સરખામણીમાં આ વખતે મતદાનની ટકાવારી ઘટી છે, જેના કારણે રાજકીય પક્ષોની ચિંતા વધી ગઇ છે. આ વખતે કોંગ્રેસ અને ભાજપ સિવાય આમ આદમી પાર્ટીના ચૂંટણી મેદાનમાં પ્રવેશને કારણે સ્પર્ધા ત્રિકોણીય માનવામાં આવી રહી છે.

ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર, ગુજરાત ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં નર્મદા જિલ્લામાં સૌથી વધુ 73.02 ટકા જ્યારે તાપી જિલ્લામાં 72.32 ટકા મતદાન નોંધાયું હતું. આ રીતે આઠ જિલ્લાઓમાં 60 ટકાથી વધુ મતદાન નોંધાયું હતું. સુરત 60.17 ટકા, ભરૂચ 63.28, ડાંગ 64.84, સોમનાથ 60.46, મોરબી 67.60, નર્મદા 68.09, નવસારી 65.91, સુરેન્દ્ર નગર 60.71 અને વલસાડ 65.24 ટકા નોંધાયા છે. દેવભૂમિ દ્વારકા 59.11, રાજકોટ 57.69, બોટાદ 57.15, અમરેલી 52.93, ભાવનગર 57.81, જામનગર 53.98, જૂનાગઢ 56.95, કચ્છ 54.91, પોરબંદર 53.1 ટકા નોંધાયું છે.

સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ પ્રદેશના 12 જિલ્લાની 54 બેઠકો પર આ વખતે 58 ટકા મતદાન થયું હતું, જ્યારે 2017માં 65 ટકા મતદાન થયું હતું. બીજી તરફ દક્ષિણ ગુજરાતની વાત કરીએ તો સાત જિલ્લાની 35 બેઠકો પર 66 ટકા મતદાન થયું છે, જ્યારે 2017માં 70 ટકા મતદાન થયું હતું. આવી સ્થિતિમાં સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ વિસ્તારની બેઠકો પર ગત વિધાનસભાની ચૂંટણી કરતાં 7 ટકા ઓછું મતદાન થયું છે, જ્યારે દક્ષિણ ગુજરાતની બેઠકો પર 4 ટકા ઓછું મતદાન થયું છે.

સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છના 12 જિલ્લાઓમાંથી માત્ર મોરબીમાં 54 ટકા મતદાન થયું છે જ્યારે અન્ય જિલ્લાઓમાં 50 ટકાથી ઓછું મતદાન થયું છે. આ રીતે પાટીદાર પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારોમાં ઓછું મતદાન અને આદિવાસી-ઓબીસી પ્રભુત્વ ધરાવતી બેઠકો પર વધુ મતદાન થવાથી માત્ર ઉમેદવારો જ નહીં પરંતુ રાજકીય પક્ષો પણ મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે.

પહેલા તબક્કાની સીટો પર 2017ની ચૂંટણી પર નજર કરીએ તો ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે સીધો મુકાબલો હતો. સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ વિસ્તારમાં ભાજપ પર કોંગ્રેસનો દબદબો હતો, જ્યારે દક્ષિણ ગુજરાતમાં ભાજપે ક્લીન સ્વીપ કર્યો હતો. 2017ની ચૂંટણીમાં, ભાજપે 48 બેઠકો, કોંગ્રેસે 39, BTP 2 અને NCPએ 89 બેઠકો પર એક બેઠક જીતી હતી જેના પર પ્રથમ તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. 2012ના ચૂંટણી પરિણામો પર નજર કરીએ તો 89 બેઠકોમાંથી ભાજપને 63, કોંગ્રેસને 22 અને અન્યને 4 બેઠકો મળી હતી. આ રીતે કોંગ્રેસને ફાયદો અને ભાજપને નુકસાન વેઠવું પડ્યું હતું.

2017માં, કોંગ્રેસે લગભગ 42 ટકા વોટ શેર સાથે 89માંથી 38 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે 49 ટકા વોટ શેર સાથે 48 બેઠકો કબજે કરી હતી. જોકે, 2012ની ચૂંટણીમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચેનું અંતર ઘણું મોટું હતું. ત્યારે કોંગ્રેસને ભાજપના 48 ટકા કરતા 10 ટકા વધુ વોટ મળ્યા હતા. વોટ ટકાવારીની અસર સીટો પર પણ જોવા મળી હતી, પરંતુ 2017માં કોંગ્રેસને 10 ટકા વોટ મળ્યા હતા. જો કે, 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે 89માંથી 85 બેઠકો પર લગભગ 62 ટકા વોટ શેર સાથે લીડ મેળવી હતી.