કોંગ્રેસ સાંસદ રાહુલ ગાંધીએ સરકાર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા શરૂ કરી. તેણે કહ્યું કે જ્યારે મેં છેલ્લી વાર વાત કરી હતી ત્યારે તમને કદાચ દુઃખ થયું હતું. જ્યારે મેં અદાણીજી વિશે આટલું જોરથી કહ્યું ત્યારે તમારા વરિષ્ઠ નેતાઓને દુઃખ થયું.
મોદી સરકાર બુધવારે તેના બીજા કાર્યકાળમાં પ્રથમ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવનો સામનો કરી રહી છે. સરકાર સામેના આ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર કોંગ્રેસ સાંસદ રાહુલ ગાંધીએ લોકસભામાં બોલવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે કહ્યું કે છેલ્લી વાર જ્યારે મેં વાત કરી ત્યારે મેં અદાણીજી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું, તેથી તમારા વરિષ્ઠ નેતાને થોડું દુઃખ થયું. પણ મેં માત્ર સત્ય કહ્યું. આજે જેઓ ભાજપના મિત્રો છે તેમને ડરવાની જરૂર નથી.
જો કે રાહુલ ગાંધી બોલવા માટે ઉભા થયા કે તરત જ ભારત છોડો ના નારા લાગ્યા. રાહુલે કહ્યું કે સ્પીકર સાહેબ, મને લોકસભાના સાંસદ તરીકે પુનઃસ્થાપિત કરવા બદલ સૌ પ્રથમ હું તમારો આભાર માનું છું. જ્યારે મેં છેલ્લી વાર વાત કરી હતી, ત્યારે કદાચ મેં તમને મુશ્કેલી આપી હતી કારણ કે મેં અદાણી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું, કદાચ તમારા વરિષ્ઠ નેતાને દુઃખ થયું હશે… એ પીડા તમને પણ અસર થઈ હશે. આ માટે હું તમારી માફી માંગુ છું પણ મેં સાચું કહ્યું. આજે મારા ભાજપના મિત્રોને ડરવાની જરૂર નથી કારણ કે આજે મારું ભાષણ અદાણી પર કેન્દ્રિત નથી. આ પછી હોબાળો થયો, પછી કોંગ્રેસ તરફથી કહેવામાં આવ્યું કે તેઓ હજુ પણ પીડાઈ રહ્યા છે.
હું ચોક્કસપણે બે બોલ શૂટ કરીશ
ભાષણ છોડતા રાહુલે કહ્યું કે તેમને જે પીડા થઈ છે તેની તમને અસર થઈ હશે, હું તેના માટે માફી માંગુ છું, પરંતુ મેં માત્ર સત્ય જ રજૂ કર્યું હતું. ભાજપના મિત્રોએ ડરવાની જરૂર નથી. આજે મારું ભાષણ અદાણીજી પર નથી. તમે આરામ કરી શકો છો, શાંત થઈ શકો છો. આજે મારું ભાષણ બીજી દિશામાં જઈ રહ્યું છે. રૂમીએ કહ્યું હતું – જે શબ્દો હૃદયમાંથી નીકળે છે, તે શબ્દો હૃદયમાં જાય છે. આજે મારે મનથી બોલવું નથી, દિલથી બોલવું છે. …અને આજે હું તમારા પર આટલો હુમલો નહીં કરું. મતલબ, હું ચોક્કસપણે એક અથવા બે શેલ શૂટ કરીશ, પરંતુ હું એટલું શૂટ નહીં કરું.
લોકોએ કહ્યું કે તમે કેમ દોડો છો
કોંગ્રેસ સાંસદે વધુમાં કહ્યું કે ભારત જોડો યાત્રા દરમિયાન ઘણા લોકોએ કહ્યું કે તમે કેમ ચાલી રહ્યા છો? શરૂઆતમાં તો મારા મોઢામાંથી જવાબ ન નીકળ્યો. કદાચ મને એ પણ ખબર ન હતી કે મેં આ સફર શા માટે શરૂ કરી હતી. જ્યારે મેં કન્યાકુમારીથી મારી યાત્રા શરૂ કરી ત્યારે હું વિચારતો હતો કે મારે લોકોની વચ્ચે જવું છે, મારે લોકોને સમજવા છે, પરંતુ મને સ્પષ્ટપણે ખબર નહોતી કે મારે શું જોઈએ છે. પણ થોડા જ દિવસોમાં મને સમજાવા લાગ્યું કે હું જેને પ્રેમ કરું છું તે સમજવા માંગુ છું, જેના માટે હું કરવા તૈયાર છું, જેના માટે હું મોદીજીની જેલમાં જવા તૈયાર છું. રાહુલે કહ્યું, “જ્યારે મેં સફર શરૂ કરી ત્યારે બે-ત્રણ દિવસમાં મારા ઘૂંટણમાં દુખાવો શરૂ થયો. દરેક પગલામાં દુખાવો. પહેલા બે-ત્રણ દિવસમાં અહંકાર જે વરુ હતો તે કીડી બની ગયો.”
મેં અહંકાર સાથે પ્રવાસ શરૂ કર્યો
રાહુલે કહ્યું કે વર્ષોથી હું રોજ આઠ-દસ કિલોમીટર દોડી શકું છું. શરૂઆતમાં મેં વિચાર્યું કે જ્યારે હું 10 કિલોમીટર દોડી શકું તો 25 કિલોમીટર દોડવાનો શું અર્થ છે. હું કરી શકો છો ત્યારે હૃદયમાં અહંકાર થયો. પરંતુ ભારત અહંકારનો સંપૂર્ણ નાશ કરે છે. એક સેકન્ડમાં કાઢી નાખે છે. બે-ત્રણ દિવસમાં મારા ઘૂંટણમાં દુખાવો શરૂ થયો. તે જૂની ઈજા હતી. દરરોજ, દરેક પગલું પીડા આપે છે. પહેલા બે-ત્રણ દિવસમાં વરુ નીકળેલો અહંકાર કીડી બની ગયો. એ આખો અહંકાર ગાયબ થઈ ગયો. રોજ હું ડરથી ચાલતો હતો કે કાલે હું ચાલી શકીશ કે કેમ? તે મારા હૃદયમાં પીડા હતી. મારાથી તે સહન ન થયું. એક છોકરી આવે છે, એક પત્ર આપે છે. એક આઠ વર્ષની છોકરી લખે છે – રાહુલ હું તારી સાથે ચાલી રહ્યો છું, ચિંતા ન કર. તે છોકરીએ મને શક્તિ આપી, લાખો લોકોએ મને શક્તિ આપી. કોઈ ખેડૂત આવતો, હું તેને મારી વાત કહેતો કે તારે આ કરવું જોઈએ, તારે આમ કરવું જોઈએ. હજારો લોકો આવ્યા, પછી હું બોલી શક્યો નહીં. મારા દિલમાં બોલવાની ઈચ્છા બંધ થઈ ગઈ. મૌન હતું. તે ટોળાનો અવાજ હતો. ભારત-જોડો, ભારત-જોડો. જે મારી સાથે વાત કરતો રહ્યો, તેના અવાજમાં સાંભળતો રહ્યો.
ખેડૂતે કહ્યું- ઉદ્યોગપતિઓએ મારા વીમાના પૈસા છીનવી લીધા
રાહુલે કહ્યું કે દરરોજ સવારે 6 વાગ્યાથી લઈને રાત્રે 7-8 વાગ્યા સુધી ગરીબો, ખેડૂતો, મજૂરો, વેપારીઓનો અવાજ સંભળાતો હતો. હું સાંભળતો રહ્યો. ત્યારે એક ખેડૂત મારી પાસે આવ્યો અને ખેડૂતના હાથમાં કપાસ હતો અને તેણે મને કહ્યું કે રાહુલ જી, મારા ખેતરમાં આ જે બચ્યું છે, બીજું કંઈ બાકી નથી. મેં તેને પૂછ્યું કે શું તેને વીમાના પૈસા મળ્યા? ખેડૂતે મારો હાથ પકડીને કહ્યું કે મને પૈસા મળ્યા નથી. ભારતના મોટા ઉદ્યોગપતિઓએ મારી પાસેથી તે છીનવી લીધું. પરંતુ આ વખતે એક વિચિત્ર ઘટના બની. તેના હૃદયની પીડા મારા હૃદયમાં આવી ગઈ. જ્યારે તે તેની પત્ની સાથે વાત કરતો ત્યારે તેની આંખોમાં જે શરમ હતી, તે શરમ મારી આંખોમાં આવી ગઈ. એ પછી યાત્રા બદલાઈ ગઈ. હું ફક્ત તે વ્યક્તિનો અવાજ સાંભળી શકતો હતો, ભીડનો નહીં. તેની પીડા, તેની વેદના, તેનું દુ:ખ, મારું દુ:ખ, મારું દુઃખ, મારું દુઃખ બની ગયું.
‘તમે કહેશો કે હું આને હમણાં કેમ લાવ્યો?’
રાહુલે કહ્યું કે કોઈ કહે છે કે આ દેશ એક અલગ જમીન, અલગ માટી, ધર્મ, સોનું, ચાંદી છે, પરંતુ સત્ય એ છે કે આ દેશ માત્ર એક અવાજ છે. જો આપણે આ અવાજ સાંભળવો હોય, તો આપણે અહંકારને દૂર કરવો પડશે, આપણા હૃદયમાં રહેલા સપના. ત્યારે આપણને ભારતનો અવાજ સંભળાશે. હવે તમે કહેશો કે મેં આ વાતને અવિશ્વાસની દરખાસ્તમાં કેમ મૂકી? ભારત આ દેશના તમામ લોકોનો અવાજ છે. આપણે અહંકાર, દ્વેષ દૂર કરવાનો છે.
‘હું મણિપુર ગયો હતો, PMએ આજ સુધી મુલાકાત લીધી નથી’
રાહુલે કહ્યું કે થોડા દિવસ પહેલા જ હું મણિપુર ગયો હતો. આપણા વડાપ્રધાન આજ સુધી ગયા નથી કારણ કે તેમના માટે મણિપુર હિન્દુસ્તાન નથી. મેં મણિપુર શબ્દનો ઉપયોગ કર્યો, પરંતુ આજની વાસ્તવિકતા એ છે કે મણિપુર બચ્યું નથી. તમે મણિપુરને બે ભાગમાં વહેંચી દીધું છે, તોડી નાખ્યું છે. હું મણિપુરમાં રાહત શિબિરોમાં ગયો હતો. ત્યાંની મહિલાઓ સાથે વાત કરી, બાળકો સાથે વાત કરી, જે વડાપ્રધાને આજ સુધી નથી કરી.
હિન્દુસ્તાન મણિપુરમાં માર્યા ગયા
રાહુલે કહ્યું કે એક મહિલાને પૂછ્યું કે તને શું થયું છે? તે કહે છે કે મારો એક નાનો દીકરો હતો, મારે એક જ બાળક હતું, તેને મારી નજર સામે ગોળી મારી દેવામાં આવી હતી. …તમે તમારા પુત્રો વિશે વિચારો. હું આખી રાત તેના મૃતદેહ સાથે સૂઈ રહ્યો હતો. (વિપક્ષે કહ્યું કે આ જૂઠ છે, આના પર રાહુલે કહ્યું ના, તમે જૂઠ બોલો છો, હું નહીં) પછી હું ડરી ગયો, હું ઘરની બહાર નીકળી ગયો. મેં પૂછ્યું કે શું તે કંઈક લાવ્યો હશે. તેણે કહ્યું કે મારી સાથે ફક્ત મારા કપડાં જ છે. પછી તે ફોટો કાઢે છે અને કહે છે કે હવે મારી પાસે આ જ છે. બીજા કેમ્પમાં રહેલી બીજી મહિલાએ પૂછ્યું કે તમારું શું થશે? મેં પ્રશ્ન પૂછતાં જ તે ધ્રૂજવા લાગી, મનમાં એ દ્રશ્ય યાદ આવ્યું અને બેહોશ થઈ ગઈ. … તેઓએ મણિપુરમાં ભારતને માર્યું છે, તેમની રાજનીતિએ મણિપુરને માર્યું નથી, તેણે મણિપુરમાં ભારતને માર્યું છે. ભારતના મણિપુરમાં હત્યા કરવામાં આવી છે.
રાહુલના નિવેદન પર લોકસભામાં હોબાળો
મણિપુરમાં ભારતની હત્યા થઈ રહી હોવાનો રાહુલ ગાંધીએ આરોપ લગાવતા જ લોકસભામાં ભારે હોબાળો થયો હતો. અનેક સાંસદો વચ્ચે બોલાચાલી થઈ હતી. રાહુલે ભાષણની વચ્ચે જ રોકાઈ જવું પડ્યું. ત્યારપછી કેન્દ્રીય મંત્રી કિરેન રિજિજુ ઉભા થયા અને કહ્યું કે રાહુલ ગાંધીએ આજે ગૃહમાં શું કહ્યું તેના પર હું સવાલ પૂછવા માંગુ છું. સાત દાયકાથી આવું થયું, આ માટે કોંગ્રેસ પાર્ટી જવાબદાર છે. રાહુલ ગાંધીએ માફી માંગવી જોઈએ. તેઓએ ઉત્તરપૂર્વને બરબાદ કરી નાખ્યું છે. આજે તમામ સમસ્યાઓ કોંગ્રેસ પાર્ટીના કારણે છે.
સ્પીકર પણ ગુસ્સે થયા
ત્યારે લોકસભા અધ્યક્ષે વિપક્ષી સાંસદોને કહ્યું કે તમે જે રીતે વર્તન કરી રહ્યા છો તે રીતે ગૃહ નહીં ચાલે. આ પદ્ધતિ યોગ્ય નથી. આવું કરનાર સભ્યો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
