શું ‘આઝાદી કી ગૌરવ યાત્રા’ થકી કોંગ્રેસ ગુજરાતમાં પોતાનું જૂનું ગૌરવ ફરી પ્રાપ્ત કરી શકશે?

ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી વર્ષના અંતમાં યોજાઈ શકે છે, પરંતુ રાજકીય લડાઇ પહેલેથી જ ચાલુ થઇ ગઇ છે. કોંગ્રેસ રાજ્યમાં ત્રણ દાયકાથી સત્તાનો વનવાસ ભોગવી રહી છે અને ગુજરાત ભાજપની રાજકીય પ્રયોગશાળા બની ગયું છે. કોંગ્રેસ સત્તામાં વાપસી માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે. કોંગ્રેસે આઝાદીના 75 વર્ષની ઉજવણી માટે ‘આઝાદી કી ગૌરવ યાત્રા’ શરૂ કરી છે. આવી સ્થિતિમાં જોવાનું એ છે કે કોંગ્રેસની આ પદયાત્રા ગુજરાતમાં ફરી પાર્ટીને સત્તામાં લાવી શકશે કે કેમ?

અમદાવાદના ગાંધી આશ્રમથી બુધવારે શરૂ થયેલી ‘આઝાદી કી ગૌરવ યાત્રા’ 1 જૂને નવી દિલ્હીના રાજઘાટ પર સમાપ્ત થશે. ગુજરાતમાંથી શરૂ થયેલી યાત્રા રાજસ્થાન, હરિયાણા થઈને દિલ્હીમાં પ્રવેશશે. લગભગ 1200 કિલોમીટરની આ યાત્રામાં કોંગ્રેસે ત્રણ લાખથી વધુ લોકોનો સંપર્ક કરવાની યોજના બનાવી છે. આ મુલાકાત દરમિયાન પક્ષના કાર્યકરો લોકોને કોંગ્રેસના ઈતિહાસ, સ્વતંત્રતા ચળવળ, સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં મહાપુરુષોની ભૂમિકા અને સ્વતંત્ર ભારતમાં કોંગ્રેસના વડાપ્રધાન અને સરકારોની કામગીરી વિશે માહિતગાર કરશે.

ગુજરાતમાં વર્ષના અંતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે, કોંગ્રેસ રાજ્યમાં 27 વર્ષથી સત્તાથી બહાર છે. કોંગ્રેસ આ ચૂંટણીમાં સત્તામાં પાછા ફરવા માટે પોતાની તમામ તાકાત લગાવી રહી છે જેથી કરીને તે ભાજપને હરાવી શકે. પાંચ વર્ષ પહેલા કોંગ્રેસ ભાજપને આકરો પડકાર આપવામાં સફળ રહી હતી, પરંતુ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના છેલ્લી ઘડીના ચૂંટણી પ્રચારના કારણે ભાજપ સત્તા જાળવી શકી હતી. આ જ કારણ છે કે કોંગ્રેસે અત્યારથી જ ગુજરાતની ચૂંટણી માટે રાજકીય બોર્ડ લગાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે અને સમીકરણોને પોતાની તરફેણમાં ફેરવી દીધા છે.

ગુજરાત ભાજપની રાજકીય પ્રયોગશાળા ગણાય છે. રાજ્યમાં 1995થી ભાજપ સત્તા પર છે. કેશુભાઈ પટેલના રાજીનામા પછી, મોદી ઓક્ટોબર 2001માં પ્રથમ વખત ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બન્યા અને મે 2014માં વડાપ્રધાન બન્યા ત્યાં સુધી તેઓ 12 વર્ષથી વધુ સમય સુધી રાજ્યના મુખ્યમંત્રી રહ્યા, પરંતુ હવે તે પણ છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે મોદીના દિલ્હી ગયા બાદ રાજ્યમાં બીજેપી નબળી પડી છે. 2017ની ચૂંટણીમાં આના સંકેતો જોવા મળ્યા હતા, પરંતુ પાંચ વર્ષ પહેલા ભાજપે સત્તા બચાવીને પોતાનો ગઢ મજબૂત રાખ્યો હતો.

2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ કોંગ્રેસનું પ્રદર્શન સુધર્યું હતું અને તેણે 77 બેઠકો જીતી હતી અને ભાજપ 100 બેઠકોનો આંકડો પાર કરી શક્યો નહોતો. ભાજપને લગભગ 49 ટકા વોટ મળ્યા જ્યારે કોંગ્રેસને લગભગ 41 ટકા વોટ મળ્યા. આવી સ્થિતિમાં કાંટાની લડાઈ હતી. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ગુજરાતના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં કોંગ્રેસ મજબૂત છે અને આમ આદમી પાર્ટીએ દસ્તક આપ્યા બાદ હવે આ મુકાબલો ત્રિકોણીય માનવામાં આવી રહ્યો છે.

ગુજરાતમાં હવે આમ આદમી પાર્ટી કોંગ્રેસનું સ્થાન લેવાની તૈયારી કરી રહી છે, તો કોંગ્રેસે પણ પોતાના રાજકીય સમીકરણ સુધારવાનું શરૂ કરી દીધું છે. પાટીદાર નેતા હાર્દિક પટેલ અને દલિત નેતા જિજ્ઞેશ મેવાણી જોડાયા બાદ કોંગ્રેસ હવે પાટીદાર નેતા નરેશ પટેલને સાથે લેવાની તૈયારી કરી રહી છે. ગુજરાતમાં વિખવાદ સામે ઝઝૂમી રહેલી પાર્ટી પોતાની જાતને પુનઃશોધવા માંગે છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ચૂંટણી રણનીતિકાર પ્રશાંત કિશોર અને પાટીદાર નરેશ પટેલ કોંગ્રેસમાં જોડાઈ શકે છે.

સાથે સાથે કોંગ્રેસ રાજ્યમાં રાજકીય માહોલ બનાવવા માટે આઝાદી ગૌરવ યાત્રા શરૂ કરવામાં આવી છે, જે ગુજરાતના તમામ શહેરોમાંથી થઈને દિલ્હી આવશે. કોંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી પણ બે મહિનાની પદયાત્રા બાદ દિલ્હીના રાજઘાટ પહોંચતા ગૌરવ યાત્રામાં જોડાશે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ ગૌરવ યાત્રા દ્વારા કોંગ્રેસ પોતાની વિચારધારાને ઘરે-ઘરે લઈ જવાની યોજના ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં જોવાનું એ રહે છે કે કોંગ્રેસ આ યાત્રાના બહાને ગુજરાતમાં ત્રણ દાયકાના સત્તાના વનવાસનો અંત લાવી શકશે કે કેમ?