National News : ભારતીય રેલ્વેએ ગ્રીન એનર્જીના ક્ષેત્રમાં વધુ એક સીમાચિહ્ન સ્થાપિત કરીને ઇતિહાસ રચ્યો છે! દેશની પ્રથમ હાઇડ્રોજન સંચાલિત ટ્રેનનું ચેન્નાઈ સ્થિત ઇન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરીમાં સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું છે. રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે પોતે સોશિયલ મીડિયા પર એક વિડિઓ શેર કરીને આ ઐતિહાસિક સિદ્ધિની પુષ્ટિ કરી છે.
રેલ્વે મંત્રીએ માહિતી આપી.
રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે તેમના ‘X’ (અગાઉના ટ્વિટર) હેન્ડલ પર પોસ્ટ કરીને લખ્યું, “પહેલા હાઇડ્રોજન સંચાલિત કોચ (ડ્રાઇવિંગ પાવર કાર)નું ICF, ચેન્નાઈ ખાતે સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું.” તેમણે વધુમાં માહિતી આપી કે ભારત 1,200 હોર્સપાવર (HP) હાઇડ્રોજન ટ્રેન વિકસાવી રહ્યું છે, જે તેને આ ટેકનોલોજીમાં અગ્રણી દેશોમાંનો એક બનાવશે.
હાઇડ્રોજન ટ્રેન શા માટે ખાસ છે?
જે કોચનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું તેને ‘ડ્રાઇવિંગ પાવર કાર’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. રેલ્વે મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે આ પગલું ગ્રીન એનર્જી અને ભવિષ્ય માટે તૈયાર પરિવહન ઉકેલો પ્રત્યે ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
પર્યાવરણને અનુકૂળ: હાઇડ્રોજન ટ્રેનો ડીઝલ અને ઇલેક્ટ્રિક ટ્રેનો કરતાં ઘણી વધુ પર્યાવરણને અનુકૂળ છે. આ ટ્રેન ન તો ધુમાડો ઉત્સર્જન કરે છે કે ન તો કાર્બન ડાયોક્સાઇડ જેવા પ્રદૂષિત વાયુઓ.
ટેકનોલોજી: આ ટ્રેન હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલ ટેકનોલોજી પર કામ કરે છે, જેમાં હાઇડ્રોજન ગેસ અને ઓક્સિજનની પ્રતિક્રિયા દ્વારા ઊર્જા ઉત્પન્ન થાય છે. તેનું એકમાત્ર ઉપ-ઉત્પાદન પાણીની વરાળ છે.
ખર્ચ અને ભવિષ્યની યોજનાઓ.
વર્ષ 2023 માં, રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે રાજ્યસભામાં માહિતી આપી હતી કે ભારતીય રેલ્વે “હાઇડ્રોજન ફોર હેરિટેજ” પહેલ હેઠળ 35 હાઇડ્રોજન સંચાલિત ટ્રેનો ચલાવવાની યોજના ધરાવે છે. દરેક ટ્રેનનો અંદાજિત ખર્ચ ₹80 કરોડ છે.
તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે ઉત્તરી રેલ્વેના જીંદ-સોનીપત સેક્શન પર ચાલતા ડીઝલ ઇલેક્ટ્રિક મલ્ટીપલ યુનિટને હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલથી રિટ્રોફિટ કરવા માટે ₹111.83 કરોડનો પાયલોટ પ્રોજેક્ટ પણ શરૂ કરવામાં આવ્યો છે. હાઇડ્રોજન ટ્રેનોનો પ્રારંભિક સંચાલન ખર્ચ ઊંચો હોઈ શકે છે, પરંતુ સમય જતાં તેમાં ઘટાડો થવાની અપેક્ષા છે. આ પગલાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ગ્રીન ટ્રાન્સપોર્ટેશનને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને સ્વચ્છ હાઇડ્રોજન ઉર્જા દ્વારા ભારતના શૂન્ય કાર્બન ઉત્સર્જન લક્ષ્યોને ટેકો આપવાનો છે. આ ભારતને વૈશ્વિક સ્તરે સ્વચ્છ ઉર્જા પરિવહનના ક્ષેત્રમાં એક મહત્વપૂર્ણ ખેલાડી તરીકે સ્થાપિત કરશે.