Health Care : સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસને ‘જોડિયા સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ’ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેમાંથી એક થવાથી બીજાનું જોખમ વધે છે. ખાસ કરીને જ્યારે પેટની ચરબી ખૂબ વધી જાય છે, ત્યારે શરીર ઇન્સ્યુલિનનો ઉપયોગ કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે. આનાથી આપણા માટે ખોરાકમાંથી ખાંડ કોષો સુધી પહોંચાડવી જરૂરી બને છે. તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ભારતમાં આ બંને રોગોના કેસ સતત વધી રહ્યા છે. આ રોગોનું જોખમ પહેલાથી જ યુવાનોમાં હતું, પરંતુ હવે નાના બાળકોમાં પણ આ બંને સમસ્યાઓ થવા લાગી છે. એ નોંધવું યોગ્ય છે કે બાળકોમાં થતા રોગો પણ એકબીજા સાથે સંબંધિત હોવાનું જાણવા મળે છે.
પરંતુ જ્યારે પેટ અને કમરની આસપાસ વધારાની ચરબી એકઠી થાય છે, ત્યારે શરીરના કોષો ઇન્સ્યુલિનનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરી શકતા નથી. આને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર કહેવામાં આવે છે. આના કારણે, બ્લડ સુગરનું સ્તર વધતું રહે છે અને ધીમે ધીમે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસમાં ફેરવાય છે.
સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસ વચ્ચેનો કિંમતી સંબંધ.
સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસ વચ્ચેનો આ સંબંધ ખૂબ જ ખતરનાક છે. વધુ વજન હોવાથી મેટાબોલિક સમસ્યાઓનું જોખમ વધે છે, જ્યારે શરીરના અન્ય ભાગોમાં વધુ વજન હોવાથી આ જોખમ વધતું નથી. પેટની ચરબી બળતરા પેદા કરતા રસાયણોના પ્રકાશનની શક્યતા વધારે છે, જેના કારણે શરીરનું કુદરતી સંતુલન ખલેલ પહોંચે છે અને બ્લડ સુગરને નિયંત્રિત કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે.
સ્થૂળતા ડાયાબિટીસનું જોખમ કેવી રીતે વધારી રહી છે?
પટપડગંજની મેક્સ સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલના લેપ્રોસ્કોપિક અને રોબોટિક સર્જરીના સિનિયર ડિરેક્ટર ઇન જનરલ ડૉ. આશિષ ગૌતમ સમજાવે છે કે આપણા શરીરને ઊર્જા બનાવવા માટે ખાંડની જરૂર છે. આ કાર્ય ઇન્સ્યુલિન હોર્મોન દ્વારા થાય છે, જે કોષોને ખાંડ પહોંચાડે છે.
ભારતીય બાળકો વધુ જોખમમાં છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે આ સમસ્યા ખરાબથી વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે. સમગ્ર વિશ્વમાં તેના આંકડા વધી રહ્યા છે, પરંતુ ભારતમાં આ રોગથી પીડાતા બાળકોની વસ્તી વધુ છે. 1.4 કરોડથી વધુ બાળકોને નાની ઉંમરે ડાયાબિટીસ થઈ રહ્યો છે. મેદસ્વી બાળકોને ડાયાબિટીસ થઈ રહ્યો છે.
મેદસ્વીતાને કારણે થતી અન્ય સમસ્યાઓ.
સ્થૂળતા માત્ર ડાયાબિટીસ જ નહીં પરંતુ હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હૃદય રોગ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. નાની ઉંમરે આ જીવનશૈલીના રોગોને કારણે, સ્વસ્થ જીવનના ઘણા વર્ષો ગુમાવી દે છે.
આ સમસ્યાને કેવી રીતે અટકાવવી?
1. નિષ્ણાતો કહે છે કે 5-10% વજન ઘટાડવાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘણી હદ સુધી ઘટાડી શકાય છે.
2. નિયમિત કસરત કરો અને ચાલો.
3. તળેલી અને મીઠી વસ્તુઓ ઓછી ખાઓ.
4. પૂરતી ઊંઘ લો અને તણાવ ઓછો કરો.
5. બાળકોને બહાર રમવા અને સક્રિય રહેવામાં મદદ કરો.